Mae Aelod Plaid Cymru o'r Senedd wedi galw am fwy o ffocws ar helpu pobl â dementia.
Dywedodd Peredur Owen Griffiths, sy'n cynrychioli rhanbarth Dwyrain De Cymru, y dylai'r Llywodraeth Lafur ystyried rhoi mwy o ystyriaeth i anghydraddoldebau iechyd wrth ddyfeisio cynlluniau gofal dementia, yn ogystal â strategaethau lleihau risg dementia.
Roedd Peredur yn siarad yn ystod dadl Plaid Cymru am anghydraddoldebau iechyd a oedd yn galw am strategaeth a chynllun gweithredu i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau iechyd yng Nghymru a fodolai cyn coronafeirws ond sydd ond wedi gwaethygu yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Pleidleisiodd aelodau Llafur yn erbyn y cynnig.
Yn ystod ei araith, dywedodd Peredur: "Hoffwn sôn am ddementia. Fel llefarydd Plaid Cymru ar gyfer pobl hŷn, mae hwn yn fater sy'n agos at fy nghalon.
"Mae hawliau pobl â dementia hefyd wedi bod yn y newyddion yn y dyddiau diwethaf, diolch i'm cyd-aelod Plaid Cymru, Liz Saville Roberts.
"Siaradodd yn angerddol yn Nhŷ'r Cyffredin am yr angen i roi terfyn ar ynysu a gwahanu pobl â dementia mewn cartrefi gofal ac ysbytai. Fel y dywedodd Liz ei hun: 'Mae gan Lywodraeth Cymru destun polisi parchus ar waith gyda'n cynllun gweithredu ar ddementia ar gyfer Cymru 2018-2022. Ond mae bwlch mawr rhwng yr hyn y mae'n ei ddisgrifio a realiti'r hyn sy'n digwydd yn ein hysbytai a'n cartrefi gofal, yng Nghymru a Lloegr.
"Dylai fod mwy o ymwybyddiaeth y gall nifer o ffactorau benderfynu'n sylweddol ar risg unigolyn o ddatblygu dementia.
"Mae anghydraddoldebau iechyd wedi dod yn elfen hanfodol wrth i ni ddysgu mwy am y potensial i leihau'r posibilrwydd o ddatblygu dementia.
"Dylai ystyried anghydraddoldebau iechyd fwydo i mewn i gynlluniau gofal dementia, yn ogystal â lleihau risg dementia, a hoffwn glywed gan y Llywodraeth heddiw sut mae hynny'n digwydd yn y fan a'r lle."
Soniodd Peredur hefyd am y manteision y bydd dylanwad Plaid Cymru yn y cytundeb cydweithredu yn eu cael ar fynd i'r afael â thlodi yn ein cymunedau.
Dywedodd: "Nododd rhwydwaith tlodi bwyd Cymru yn 2020 fod peidio â chael digon o arian i gyrraedd siopau bwyd fforddiadwy neu gael deiet sy'n gytbwys o ran maeth bellach yn realiti cyffredin i lawer o bobl yng Nghymru.
"Dyma pam rwy'n falch bod Plaid Cymru wedi sicrhau prydau ysgol am ddim i bob plentyn ysgol gynradd fel rhan o'r cytundeb cydweithredu.
"Bydd cael y sicrwydd o bryd maethlon gweddus a wneir gyda chynnyrch lleol ar gyfer pob plentyn ifanc yng Nghymru yn mynd peth o'r ffordd i leihau'r anghydraddoldebau iechyd sy'n gysylltiedig â bwyd ac arferion dietegol."
Os hoffech chi gefnogi Peredur a Plaid Cymru, cliciwch ar y linc yma.
Dangos 1 ymateb